Tüketicilerin satın aldıkları ayıplı ürün veya ayıplı hizmetler karşısında hakları 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile korunmuştur. Gelin öncelikle tüketici derken ne kast ediliyor ona bakalım.

 

Tüketici; "Bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak nihai olarak kullanan veya tüketen gerçek veya tüzel kişiyi" ifade eder. Buna göre mal veya hizmetin “özel amaçla” satın alınması gereklidir. Yani ticari amaçla satın alınan mal veya hizmet durumunda, kişi tüketici olarak değerlendirilemez. Bunun yanında zirai faaliyetler için alınan mallarda da kişi tüketici olarak adlandırılamaz.

 

Örneğin, bir çiftçinin traktör alması durumunda çiftçi tüketici olarak adlandırılamayacaktır. Zira traktör özel olarak alınmamış, tarımsal faaliyette bulunmak ve gelir elde etmek için alınmıştır. Buna karşın kendisine özel araba alan bir kişi, özel amaçla bu arabayı aldığı için tüketici olarak adlandırılacaktır. Aşağıda sayacağımız seçimlik hakların kullanılabilmesi için, öncelikle tüketici kavramının içine girmek gereklidir.

 

Daha sonra sorulması gereken ise ayıplı mal ve ayıplı hizmet derken kast edilen nedir?

• Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.

• Ayıplı hizmet, sözleşmede belirlenen süre içinde başlamaması veya taraflarca kararlaştırılmış olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmettir.

​

Tüketicinin satın aldığı ayıplı mal sonrası 4 adet seçimlik hakkı vardır. Tüketici bu durumda;

1. Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,

2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,

3. Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,

4. İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,

 

Tüketicinin satın aldığı ayıplı hizmet sonrası 3 adet seçimlik hakkı vardır. Tüketici bu durumda;

1. Hizmetin yeniden görülmesi

2. Hizmet sonucu ortaya çıkan eserin ücretsiz onarımı

3. Ayıp oranında bedelden indirim veya sözleşmeden dönme

 

Bu hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı birlikte sorumludur. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir. Teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul edilir. Bu durumda malın ayıplı olmadığının ispatı satıcıya aittir.

 

Peki bu haklar ne şekilde kullanılacaktır. Günlük hayatta bu haklardan birini kullandığımızı satıcıya bildirmemiz durumunda genellikle aldığımız yanıt olumsuz olmaktadır. O halde bu hakların kullanılması için, malın veya hizmetin değerine göre tüketici;

1. İlçe Tüketici Hakem Heyeti (4.750TL ve altı)

2. İl Tüketici Hakem Heyeti (4.750 TL – 6.860 TL arası)

3. Tüketici Mahkemesi (6.860 TL ve üstü) ’ne başvurabilecektir. (2018 yılı itibariyle)

 

Bursa Tüketici Avukatı Burak GÜNEŞ yardımı ile davanızı sorunsuzca açabilirsiniz.

​

Av.Burak GÜNEŞ

​